PROGRAM WYCHOWAWCZO - PROFILAKTYCZNY

 

 

SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. IGNACEGO ŁYSKOWSKIEGO W GÓRALACH

 

NA ROK SZKOLNY 2024/2025

 

 

 

„PRAWDZIWA INTEGRACJA ZACZYNA SIĘ W SERCU CZŁOWIEKA”

 

 

WSTĘP

Pierwszeństwo w wychowywaniu dziecka mają jego rodzice lub prawni opiekunowie. To oni przede wszystkim kształtują jego charakter, przekazują doświadczenia, kształtują system wartości; szkoła pełni funkcję wspomagającą. Nauczyciele wspierają rodziców w dziedzinie wychowania.

Podstawą wychowania jest wychowanie do wartości.

 

PODSTAWA PRAWNA SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZO - PROFILAKTYCZNEGO

 

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Z 1997t. Nr 78, poz. 483, z późniejszymi zmianami)
2. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019r. poz. 1148, 1078, 1287, 1680 i 1681),(Dz. U. z 2020 r. poz. 910)
3. Ustawa o systemie oświaty (Dz. U. z 2019 r. poz. 1481)
4. Ustawa Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967 i 2245 oraz z 2019r. poz. 730 i 1287)
5. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2019 r. poz. 852, 1655)
6. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015r. W sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2015r. Poz. 1249 z późniejszymi zmianami)
7. Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia  ogólnego (Dz.U. z 2017r. Poz. 356 z późniejszymi zmianami)
8. Konwencja o Prawach Dziecka.(Dz.U.1991r. nr 120,poz. 526 z późniejszymi zmianami)
9. Ustawa z dnia 22 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego z późniejszymi zmianami. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1878, z 2019 r. poz. 730, 1690 )
10. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z późniejszymi zmianami. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1446, 2227, z 2019 r. poz. 638)
11. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z późniejszymi zmianami. (Dz. U. z 2018 r. poz. 2137, 2244, z 2019 r. poz. 730).
12. Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich z późniejszymi zmianami. (Dz. U. z 2018 r. poz. 969).
13. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. (Dz.U. 2017r., poz. 1591 z późniejszymi zmianami).
14. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych  oraz niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym. (Dz.U. 2018r. poz. 1485)
15. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach. (Dz.U. 2016r., poz. 1154)
16. Rozporządzenie MEN z dnia 3 czerwca 2020r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U.2020r. Poz.1008)

 

1. CEL NADRZĘDNY:

Celem wychowania jest wspieranie dzieci i młodzieży w prawidłowym rozwoju w pięciu sferach: fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, społecznej
i aksjologicznej oraz zapobieganie i przeciwdziałanie zachowaniom problemowym poprzez działania profilaktyczne.

 

Cel nadrzędny realizowany jest poprzez działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną oraz profilaktyczną obejmującą całą społeczność szkolną: uczniów, rodziców i nauczycieli.

W szkole realizuje się przede wszystkim działania z zakresu profilaktyki uniwersalnej. Uczniowie, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są narażeni na rozwój zachowań ryzykownych, objęci są działaniami z zakresu profilaktyki selektywnej. Uczniowie, u których zauważono zachowania ryzykowne, objęci są wsparciem specjalistów szkolnych i w razie potrzeby wraz z rodzicami kierowani są do poradni uzależnień realizujących programy profilaktyczne z zakresu profilaktyki wskazującej.

 

Cele szczegółowe zostały wyłonione na podstawie diagnozy środowiska szkolnego:

• wnioski z pracy szkoły z roku szkolnego 2023/2024,
• analizy sytuacji problemowych,
• obserwacji i rozmów z uczniami, rodzicami, nauczycielami i pracownikami szkoły, osobami wspierającymi pracę szkoły,
• badań ankietowych prowadzonych wśród rodziców we wrześniu 2023r.,
• badań ankietowych skierowanych do wychowawców prowadzonych we wrześniu 2023r.,
• badań ankietowych prowadzonych wśród uczniów w roku szkolnym 2022/2023– badanie poczucia bezpieczeństwa.

 

PROBLEMY WYNIKAJĄCE Z DIAGNOZY ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO:

• konieczność ponownej integracji klas po okresie nauczania zdalnego,
• wzrastająca ilość dzieci z problemami w nawiązaniu kontaktu z rówieśnikami, a nawet z objawami fobii społecznej,
• brak empatii wobec rówieśników i dorosłych,
• przemoc wobec rówieśników,
• wulgarne zachowanie i słownictwo dzieci,
• słaba integracja dzieci niepełnosprawnych z dziećmi zdrowymi,
• wzrastająca liczba dzieci z problemami zdrowotnymi,
•  problem nadużywania smartfonów,
• problem łamania zasad etykiety w internecie,
• przypadki łamania prawa w internecie,
• przypadki niebezpiecznych zachowań na portalach społecznościowych,
• przypadki nietolerancji wobec dzieci z uboższych rodzin.

 

2. CELE SZCZEGÓŁOWE UKIERUNKOWANE NA UCZNIA:

1. SFERA FIZYCZNA:

• doskonalenie sprawności ruchowej uczniów,
• przekazanie uczniom wiedzy na temat prozdrowotnego trybu życia,
• propagowanie wśród uczniów aktywności fizycznej,
• zapoznanie uczniów z zasadami zdrowego odżywiania,
• kształtowanie hierarchii systemu wartości, gdzie zdrowie należy do jednych z najważniejszych.

2. SFERA EMOCJONALNA:

• kształtowanie u uczniów umiejętności rozpoznawania i nazywania własnych emocji,
• kształtowanie umiejętności radzenia sobie z przykrymi emocjami,
• budowanie pozytywnej samooceny uczniów, poczucia godności własnej i szacunku dla godności drugiego człowieka,
• kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem.

3. SFERA INTELEKTUALNA:

• motywowanie uczniów do nauki,
• rozwijanie zainteresowań uczniów,
• rozbudzanie ciekawości poznawczej,
• ćwiczenie umiejętności abstrahowania i uogólniania,
• ćwiczenie umiejętności wypowiadania się,
• ćwiczenie umiejętności czytania,
• rozwijanie percepcji wzrokowej i słuchowej oraz koordynacji wzrokowo – ruchowej,
• trenowanie operatywności i myślenia arytmetycznego,
• kształtowanie umiejętności logicznego myślenia, wnioskowania,
• kształtowanie myślenia przyczynowo – skutkowego,
• kształtowanie umiejętności krytycznego doboru źródeł informacji o świecie,
• kształtowanie kreatywności uczniów,
• wspieranie ucznia w rozpoznawaniu własnych predyspozycji i określaniu drogi dalszej edukacji.

4. SFERA SPOŁECZNA:

• kształtowanie umiejętności społecznych: np. wyrażanie próśb, oczekiwań, poglądów, nawiązywanie znajomości, odmawianie, czekanie
  na swoją kolej, itp.,
• kształtowanie umiejętności współpracy w grupie,
• kształtowanie postawy opiekuńczości wobec osób potrzebujących, np. dzieci, osób z niepełnosprawnością, osób starszych,
• kształtowanie umiejętności budowania pozytywnych  i trwałych relacji z ludźmi,
• kształtowanie umiejętności asertywnego reagowania na destrukcyjne propozycje innych.

5. SFERA AKSJOLOGICZNA:

• kształtowanie postaw akceptacji i tolerancji wobec osób z niepełnosprawnością,
• kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym duże znaczenie mają: rodzina, poczucie własnej godności, mądrość, zdrowie, prawdziwa przyjaźń.

Osiągnięcie celów szczegółowych jest możliwe dzięki zaangażowaniu rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły, którzy własną postawą dadzą przykład dzieciom.

3. SYLWETKA ABSOLWENTA:

• Zna i stosuje normy zachowania właściwe dla swojego wieku i sytuacji w jakiej się znajduje,
• Jest tolerancyjny, wyrozumiały, wrażliwy na potrzeby innych, szczególnie osób z niepełnosprawnością,
• Szanuje drugiego człowieka,
• Szanuje otaczającą go przyrodę,
• Jest patriotą, zna i szanuje dorobek, historię i kulturę swojego kraju i regionu,
• Szanuje odmienność kulturową innych narodów,
• Zna i szanuje dorobek kulturowy Europy,
• Potrafi radzić sobie z emocjami, zna i stosuje zasady kulturalnego zachowania,
• Dba o zdrowie własne i innych,
• Dba o bezpieczeństwo własne i innych,
• Jest zaangażowany w życie szkoły i lokalnej społeczności,
• Potrafi współdziałać w grupie,
• Jest zaangażowany w budowanie przyjaznych relacji w społeczności szkolnej,
• Rozwija własne zainteresowania,
• Jest zmotywowany do nauki i poznawczo nastawiony do otaczającego go świata,
• Jest samodzielny,
• Potrafi radzić sobie w trudnych sytuacjach; wie, gdzie szukać pomocy,
• Zna swoje prawa i obowiązki.

 

4. CELE SZCZEGÓŁOWE UKIERUNKOWANE NA RODZICÓW:

• współpraca z rodzicami lub opiekunami w celu budowania postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia uczniów,
• wzmacnianie kompetencji wychowawczych rodziców, opiekunów,
• poszerzanie wiedzy rodziców lub opiekunów na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, rozpoznawania wczesnych objawów używania środków i substancji odurzających i psychoaktywnych, w tym suplementów diety i leków
  w celach innych niż medyczne,
• dostarczenie aktualnych informacji  na temat zagrożeń uzależnieniami i skutecznych działań wychowawczych chroniących młodych ludzi przed tym zagrożeniem,
• udostępnianie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej dla osób podejmujących ryzykowne zachowania lub uzależnionych,
• przekazywanie informacji na temat konsekwencji prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005r.
  o przeciwdziałaniu narkomanii,
• przekazywanie informacji o obowiązujących procedurach postępowania w szkole w przypadku różnych zagrożeń i niebezpiecznych sytuacji,
• realizowanie programów profilaktycznych.

 

5. CELE SZCZEGÓŁOWE UKIERUNKOWANE NA NAUCZYCIELI I PRACOWNIKÓW SZKOŁY:

• wspieranie nauczycieli i pracowników w budowaniu u uczniów postawy prozdrowotnej i zachęcaniu do zdrowego stylu życia,
• wzmacnianie kompetencji wychowawczych nauczycieli,
• poszerzanie wiedzy nauczycieli i pracowników szkoły na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, rozpoznawania wczesnych objawów używania środków i substancji odurzających i psychoaktywnych, w tym suplementów diety i leków
  w celach innych niż medyczne,
• dostarczenie aktualnych informacji  na temat zagrożeń uzależnieniami i skutecznych działań wychowawczych chroniących młodych ludzi przed tym zagrożeniem,
• udostępnianie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej dla osób podejmujących ryzykowne zachowania lub uzależnionych,
• przekazywanie informacji na temat konsekwencji prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005r.
  o przeciwdziałaniu narkomanii,
• przekazywanie informacji o obowiązujących procedurach postępowania w szkole w przypadku różnych zagrożeń i niebezpiecznych sytuacji.

6. METODY I FORMY PRACY:

Realizujemy program wychowania, dostosowując go do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży  z wykorzystaniem wymienionych form i metod pracy wychowawczej:

 

• gry i zabawy, konkursy, quizy,
• dyskusje, „burze mózgów”,
• warsztaty i treningi,
• wycieczki tematyczne i zielone szkoły,
• praca z całą klasą i w grupach, test socjometryczny,
• programy profilaktyczne,
• prezentacje,
• projekty,
• twórczość artystyczna,
• symulacje sytuacji problemowych.

 

Wszystkie metody i formy pracy są dostosowane do obecnej sytuacji epidemiologicznej.

 

7. Harmonogram działań wychowawczo – profilaktycznych w roku szkolnym 2024/2025

8. Zasady ewaluacji programu wychowawczo – profilaktycznego

Ewaluacja programu polega na systematycznym gromadzeniu informacji na temat prowadzonych działań, w celu ich modyfikacji i podnoszenia skuteczności programu wychowawczo – profilaktycznego. Ewaluacja przeprowadzana będzie poprzez:

1.) obserwację zachowań uczniów i zachodzących w tym zakresie zmian,

2.) analizę dokumentacji,

3.) przeprowadzanie ankiet, kwestionariuszy wśród uczniów, rodziców i nauczycieli,

4.) rozmowy z rodzicami,

5.) wymianę spostrzeżeń w zespołach wychowawców i nauczycieli,

6.) analizy przypadków.

Ewaluacja programu przeprowadzona będzie w każdym roku szkolnym.

Opracowanie: Regina Szczotek, Gabriela Szyszkowska, Ewa Kulwicka.